5 cách giúp trẻ vượt qua nỗi sợ thất bại
Chắc hẳn đã rất nhiều lần ba mẹ nghe thấy con mình nói: “Con không làm được đâu”, “Con […] xấu lắm ” trước một hoạt động mới, hay chứng kiến con trở nên buồn bã và bực tức khi không thực hiện được việc gì đó. Chính nỗi sợ thất bại đã kiềm hãm và ngăn cản con trẻ khám phá và thử thách bản thân.
Để đồng hành và giúp đỡ con vượt qua nỗi sợ thất bại, phụ huynh hãy tham khảo 5 cách dưới đây nhé!
1. Thay đổi thái độ của ba mẹ đối với thất bại
Trẻ con học hỏi từ chính chúng ta, vì vậy chúng ta phải lưu tâm đến phản ứng của mình trước sai lầm và thất bại.
Các nhà nghiên cứu Carol Dweck và Kyla Haimovitz của Đại học Stanford đã phát hiện ra rằng trẻ em học được thái độ trước thất bại từ cha mẹ của mình. Bằng cách quan sát cha mẹ, trẻ phát triển một trong hai ý tưởng: thất bại là “tiến bộ” hoặc thất bại là “yếu kém”
Khi ba mẹ mắc lỗi, hãy cố gắng phản hồi bằng sự tích cực hoặc sự hài hước. Nói với con về những gì bản thân đã học được từ những sai lầm của mình (dù là trong quá khứ hay hiện tại), đồng thời sẵn sàng đứng dậy và thử lại.
Khi con gặp khó khăn, hãy cố gắng đừng tỏ ra lo lắng hay hồi hộp. Trẻ sẽ nhận ra điều đ̣ó. Thay vào đó, hãy cố gắng hết sức để thể hiện thái độ lạc quan. Phụ huynh có thể tiến thêm một bước nữa và thực sự khuyến khích và chúc mừng những sai lầm của con.
Người sáng lập Spanx Sara Blakely nói rằng bố cô ấy thường khuyến khích Sara và anh trai cô ấy chia sẻ những thất bại của họ mỗi ngày quanh bàn ăn tối. Ông ấy tận dụng cơ hội này để tán dương nỗ lực của họ: Nếu họ không thất bại, thì họ đã không thử bất cứ điều gì thử thách vào ngày hôm đó.
2. Nhấn mạnh vào nỗ lực thay vì năng lực
Điều quan trọng là phải nhấn mạnh nỗ lực hơn là năng lực.
Đừng thương hại hay an ủi trẻ “không đủ năng lực”. Chứng minh rằng sự thành công không hoàn toàn đến từ năng lực. Đó là nỗ lực, luyện tập, chiến lược học tập, quyết tâm, v.v.
Điều này không có nghĩa là ba mẹ chỉ nên nói với con mình rằng “Hãy cố gắng hơn nữa” khi con gặp khó khăn (đặc biệt nếu con đã thực sự nỗ lực). Tuy nhiên, ba mẹ có thể thảo luận về các chiến lược có thể có hiệu quả vào lần tới, thay vì nói điều gì đó thiên về khả năng như “Toán không phải là môn học giỏi nhất của con cũng không sao.”
Điều này cũng đúng khi chúng ta khen ngợi con mình.
Trong nhiều nghiên cứu khác nhau, Carol Dweck và các đồng nghiệp của cô đã nghiên cứu hàng trăm trẻ em lớp 5, khen ngợi một nhóm dựa trên năng lực và nhóm kia dựa trên nỗ lực của chúng.
Cả hai nhóm đều được thử thách với một bài kiểm tra khó dành cho học sinh lớp 8. Nhóm được khen ngợi vì sự nỗ lực của họ đã rất cố gắng, mặc dù họ mắc rất nhiều lỗi. Nhóm được khen thông minh trở nên chán nản khi mắc lỗi, coi những lỗi này là sự thiếu khả năng và là dấu hiệu của sự thất bại.
Nhìn chung, bài kiểm tra trí thông minh cho nhóm “nỗ lực” tăng lên 30%, trong khi giảm 20% đối với nhóm “khả năng”, tất cả là do thái độ khác nhau về sai lầm và thất bại.
Vì vậy, cho dù phụ huynh đang muốn nói với con về thành công hay thất bại, hãy nhấn mạnh nỗ lực (và quá trình) hơn năng lực (và kết quả). Con trẻ sẽ học cách nhìn thất bại theo một cách khác.
3.Thể hiện tình yêu thương vô điều kiện
Theo giáo sư Matt Covington của UC Berkeley, nỗi sợ thất bại có liên quan trực tiếp đến giá trị bản thân của mỗi người.
Trẻ em thường gắn giá trị bản thân với những gì cha mẹ nghĩ về mình. Con có thể cảm thấy cha mẹ sẽ không yêu thương hoặc đánh giá cao mình nếu con không duy trì điểm số cao, thành tích thể thao hoặc nghệ thuật xuất sắc, hành vi hoàn hảo, v.v.
Đương nhiên, niềm tin này dẫn đến nỗi sợ thất bại.
Bạn có thể nâng cao cảm nhận của con về giá trị bản thân bằng cách nói rõ rằng bạn yêu con vô điều kiện, ngay cả khi con mắc lỗi. Có thể bạn không mong đợi con mình trở nên hoàn hảo, nhưng hãy đảm bảo rằng trẻ cũng biết điều này. Nếu ba mẹ luôn luôn lắng về bài tập về nhà của con hoặc sửa tất cả các câu trả lời sai của con , trẻ sẽ cảm thấy rằng quá trình học tập đối với ba mẹ không quan trọng bằng thành tích và điểm số con đạt được. Con có thể lo lắng rằng ba mẹ sẽ thất vọng khi con không đạt được kỳ vọng dành cho mình
Hãy cố gắng xoa dịu nỗi lo này cho con. Giải thích rằng cha mẹ sẽ luôn yêu con và rằng ba mẹ tự hào về nỗ lực, sự kiên trì và không ngừng tiến bộ của con. Phụ huynh cũng có thể bày tỏ niềm tự hào về cách con phản ứng với sai lầm và thất bại.
4. Giúp con tập trung vào giải pháp
Thay vì che chở con khỏi các vấn đề, phụ huynh có thể giúp trẻ tập trung vào giải pháp.
Thảo luận về những hành động mà con đã làm, hậu quả của những hành động này và cách tránh những hậu quả này trong tương lai.
Hãy hỏi con các câu hỏi như:
- Chuyện gì đã xảy ra?
- Con có thể làm gì để khắc phục hoặc ngăn chặn điều này vào lần sau?
Jessica Lahey, tác giả của cuốn sáchThe Gift of Failure: How the Best Parents Learn to Let Go So Their Children Can Succeed cho biết phần yêu thích của cô ấy khi nói chuyện với bọn trẻ về những thất bại của con là “giúp con nghĩ ra một chiến lược.” Đó cũng là lời khuyên tốt nhất của cô ấy dành cho các bậc cha mẹ muốn giúp con mình vượt qua nỗi sợ thất bại.
Hãy để con suy nghĩ về các giải pháp, nhưng ba mẹ cũng có thể đưa ra các gợi ý, chẳng hạn như “Con nghĩ làm việc với giáo viên sau giờ học có ích không? Nếu con bắt đầu bài tập về nhà sớm hơn một chút thì sao?
Bằng cách sử dụng phương pháp này, trẻ con đang được đang dạy không đối phó với những thất bại bằng sự bực bội, thất vọng hoặc bỏ cuộc. Con sẽ học được rằng thất bại đơn giản có nghĩa là quay trở lại bàn vẽ và nghĩ ra những cách tiếp cận và chiến lược mới, tốt hơn.
5. Trò chuyện về thành công và thất bại
Một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu người Pháp đã phát hiện ra rằng những đứa trẻ được dạy rằng việc học có thể khó khăn và thất bại là một phần tự nhiên của quá trình học tập, thực sự có kết quả tốt hơn trong các bài kiểm tra so với những đứa trẻ không được đảm bảo như vậy.
Tùy thuộc vào độ tuổi của con trẻ, ba mẹ có thể có một cuộc thảo luận cởi mở về thành công và việc đạt được thành công có thể khó khăn như thế nào.
Nếu phụ huynh không chắc chắn về cách bắt đầu cuộc trò chuyện, hãy sử dụng những gợi ý sau:
- Nói về thành công bằng cách sử dụng hình ảnh “tảng băng trôi”. Khi con nhìn thấy những người thành công, con chỉ nhìn thấy phần nổi của tảng băng chìm. Con không nhìn thấy những gì “đang chìm trong nước” hoặc những gì họ cần để đạt được thành công đó, như: sư thất bại, sự từ chối, sự gan góc, sự nỗ lực, kỷ luật, sự kiên trì, v.v.
- Giải thích rằng thất bại có thể có lợi vì nó dẫn đến thành công (khi chúng ta rút kinh nghiệm và thử lại). Giải thích rằng khi con thất bại, con học được điều gì hiệu quả và điều gì không, con cải thiện, con học cách tiếp tục thay vì bỏ cuộc, v.v.
- Giải thích rằng nỗi sợ thất bại sẽ khiến trẻ không cố gắng, không đạt được ước mơ và đạt được tiềm năng tối đa của mình.
Nỗi sợ thất bại có thể tác động tiêu cực đến sự tự tin và hiệu suất của trẻ, nhưng nó không phải là vĩnh viễn.
Khi con chúng ta học cách chấp nhận sai lầm, trẻ sẽ nhận ra rằng từ bỏ không phải là giải pháp và con sẽ tìm thấy sự tự tin và can đảm để giải quyết những sai lầm.
Nguồn: Big Life Journal| 6 ways to help your child overcome the fear of failure
Biên dịch: Ms. Jennifer